Piše: Admir Gluhić
Hljeba i igara. Ili ipak, nije sve tako jednostavno?
Neupitno je kako je sport u svojoj primarnoj namjen(r)i suštinski zabava. Međutim da li ste nekada razmišljali gdje sport sa nivoa zabave prelazi u domen ozbiljne nauke ili ozbiljnog biznisa?
U razvijenim ekonomijama svijeta jasno se može primijetiti izražena povezanost između ekonomskog i sportskog razvoja. Sa druge strane kada govorimo o zemaljama u razvoju, često možemo uočiti nizak nivo učešća u finansiranju sporta i sportista, nedostatak sportske infrastrukture, neadekvatan pristup različitim područjima sporta, i izuzetno slab kapacitet za održavanje značajnijih sportskih događaja. Možemo dakle reći kako društveni i ekonomski razvoj predstavljaju dobru osnovu za borbu protiv sportske nerazvijenosti. Sa druge strane, sport je društvena aktivnost koja omogućava različite oblike poslovnih poduhvata, koji su ujedno i faktori razvoja sporta.
Rukovođenje sportskih organizacija potrebno je povjeriti menadžerima posebnog profila, koji se mogu razlikovati prema području sporta, nivou takmičenja i drugim bitnim kriterijima. Najinteresantnije područje naravno predstavlja takmičarski sport, pri čemu se posebne mogućnosti za razvoj poslovnih ideja i promociju istih pružaju u okviru profesionalnog sporta i uz uzajamnu korist. Pored toga, poslovni poduhvati u sportu se mogu odnositi i na manje programske zahvate u sportu, kao što su primjera radi organizacija specijalizirane sportske škole, finansiranje i stipendiranje posebno nadarenih sportista, kreiranje posebnih uslova u smislu priprema sportista za vrhunske domete.
Sportski menadžment kao takav predstavlja možda i najsloženije područje tržišne komunikacije. Uspostavljanje kriterija, postavljanje ciljeva i zadataka, uvođenje inovacija, multidisciplinarni pristup i šarenilo zvanja i kompetencija u ozbiljnim sportskim društvima ili timovima veliki je izazov. Naravno, ne može se odmah stremiti vrhunskoj organizaciji ili vrhunskim rezultatima, međutim bez sportskog segmenta uređenog na adekvatan način upitna je opstojnost bilo kojeg kolektiva na duge staze.
Svaka sportska organizacija, na ma kojem nivou takmičenja nastupala mora imati određenu i uređenu unutarnju strukturu, unutar koje menadžment određuje u skladu sa raspoloživim kadrom i njegovim kompetencijama i stepen kompleksnosti pojedinačno povjerenih zadataka i obaveza.
Uloge i zadatke svih učesnika u radu jednog sportskog kolektiva određuje sportski menadžment, koji pored interne organizacije rada kolektiva ima i obaveze strateškog planiranja, upravljanja sistemom, resursima i kadrovima, selekciju ljudskih potencijala, alokaciju resursa, vođenje i monitoring.
Menadžment i menadžeri u sportskim organizacijama nisu nužno treneri koji imaju kompetencije za prenošenje sportskih vještina ili znanja, ovim ulogama daleko su bliže osobe sa kompetencijama u organizacionom ili procesnom menadžmentu. Oni trebaju biti pokretači sportskih organizacija koji u dinamičkom okruženju i multitaskingu mogu proizvesti dodatnu vrijednost i objedinjuju u sebi sposobnost organizacije kolektiva ali i upravljanja ljudskim potencijalima i resursima. Bez obzira što se radi o sportskim kolektivima, menadžment i njegovi principi ostaju isti, i svrha menadžmenta je optimizacija svih procesa, odnosno izrada mehanizama da se uz što manju upotrebu resursa u širem smislu ponudi što bolji rezultat.
Sistem određene sportske organizacije čini niz podsistema, a isti se mogu odnositi na sistem sportskog treninga, ekonomske i marketinške organizacije, sistem infrastrukture, sistem finansiranja i drugo. Svaki ovaj podsistem je specifičan, i u određenom obliku djeluje neovisno u odnosu na druge podsisteme unutar iste sportske organizacije. Sportska organizacija suštinski čini jedan organizivani sistem, koji ima uređenu strukturu i jasno definisane međusobne odnose, u skladu s kojim je organizacija sposobna ostvariti ciljeve zbog kojih je osnovana.
Jedna ozbiljna sportska organizacija, sinergijom djelovanja menadžmenta i svih struktura mora minimalno biti u prilici da obezbijedi slijedeće:
▪️ sudjelovanje u sportskim takmičenjima
▪️ obezbjeđenje obuke i trenažnog procesa
▪️ mogućnost organizacije sportskih takmičenja
▪️ upravljanje raspoloživom infrastrukturom
▪️učestvovanje u organizaciji ili organizacija događaja kulture ili promocije
▪️učestvovanje u promociji kolektiva i lokalne zajednice
▪️ učestvovanje u promociji interesa kolektiva ili ciljne grupe
Organizacijom sportskog kolektiva na ovakav način, pronalazi se interes šire društvene zajednice za ulaganje i podršku za takve kolektive.
Jedino sistematski i strateški pristup može donijeti uspjeh na duže staze, sve drugo je neizvjesno i nije samoodrživo.
